Читать книгу Саха фольклора онлайн

  • (Тиэргэн ортотугар уот оттуллар,
  • кытыйаҕа суорат кутуллар уонна тула ыһыллар.)
  • Үрүҥ тунах, үрүҥ тунах, үрүҥ тунах,
  • Ас үрдэ, ас үрдэ, ас үрдэ!
  • Үрүҥ тунах, үрүҥ тунах, үрүҥ тунах!
  • Илгэ-быйаҥ эҥээрдээх
  • Эдьэн Иэйэхсит эбэбит,
  • Эн ааккын ааттаан
  • Иһэгэй тиэргэн эрэмэҕин иннигэр
  • Көрдөһөр күммүт буолла!
  • Ыыраахтааҕы ыырыма,
  • Тумустааҕы туурума,
  • Суон сүлдьүгэскин төлөрүтүмэ,
  • Халыҥ халҕаҥҥын халбарытыма,
  • Көмүс уйаҕын көлбөҕүрдүмэ,
  • Томторуктааххын туоратыма,
  • Мүһэлээххин мүччүрүтүмэ,
  • Суҥнаах ытыстан,
  • Соргулаах иэдэстэн,
  • Төлкөлөөх түөрэхтэн,
  • Төлөккөй төрүөхтэн!
  • Уруй, үрүҥ илгэ!
  • Уруй, үрүҥ илгэ!
  • Уруй, үрүҥ илгэ!
А.А. Акимова тылыттанП.Т. Степанов суруйбут. 1945 с.[6, 17–18 с.]

Аан дойду иччитин алгыһа

  • Аҕыс иилээх-саҕалаах,
  • Атааннаах-мөҥүөннээх
  • Айгыр-силик
  • Аан Ийэ дойдум,
  • Тоҕус иилээх-саҕалаах
  • Торҕо томоон дойдум,
  • Локуора от үктэллээх,
  • Алтан от дьайыҥнаах,
  • Аҕыс салаалаах
  • Ача күөх от таманнаах
  • Иринньэхпин ииппит эбэм,
  • Истэн туолаһыйа тур
  • Мин этэр тылбын.
  • Балчыр бэйэм барҕарбытым
  • Алтан-таман хонуугар,
  • Араҕас арыыгар
  • Таалалаан үөскээбитим,
  • Үрдүк үтүө хонуугар
  • Үүт үрүмэ үрдүгэр
  • Үҥкүрүйэн үөскээбитим.
  • Сыалыһар быара буолан
  • Сыламньыйан кулу,
  • Үс киис тириитэ буолан
  • Мөлбөйөн кулу.
  • Иэримэ дьиэни
  • Тэринээри саныыбын.
  • Аан дойдубар:
  • Дойдум иччитэ,
  • Үстэ иэнигий!
  • Тойон сэргэни
  • Тутаары оҥостобун,
  • Алтан сэргэни
  • Анньаары оҥостобун.
  • Аан дойдум иччитэ,
  • Алҕастыы санаама,
  • Аныгытын даҕаны
  • Атааргыыр буолаайаҕын.
  • Көрдөһөр күлтүөннээх,
  • Ааттаһар ахсааннаах,
  • Хоолдьуктаах бэйэм
  • Хоҥкуйан туран,
  • Сөһүргэстээх бэйэм
  • Сүгүрүйэн туран,
  • Өттүктээх бэйэм
  • Үҥэ-сүктэ турабын.
  • Сыта-тура сыаналаа,
  • Олоро-тура толкуйдаа.
  • Кэлин өттүбэр кэбирэ суох,
  • Илин өттүбэр ибирэ суох.
  • Аан дойдум иччитэ
  • Бэдэр саҥыйах
  • Нэлэмэн хотун эдьиийим,
  • Көмүстээх нуолур от
  • Үктэллээх,
  • Күөх от олбохтоох,
  • Сэбирдэхтээх от дэйбиирдээх
  • Нэлэмэн хотун эдьиийим,
  • Албаннаах бэйэм
  • Ааттаһа турабын,
  • Көнтөрүк бэйэм
  • Көрдөһө турабын.
  • Сиэл баайабын,
  • Дэлбиргэ ыйыыбын,
  • Ахтаах арыынан
  • Айах тутан эрэбин,
  • Үрүҥ толоҕунан
  • Күөмэй көтөҕөн эрэбин.
  • Көрдөһөр күлтүөннээх,
  • Ааттаһар ахсааннаах.
  • Эбэлэрим иччилэрэ,
  • Бука барыгыт,
  • Бүрү-бүттүүн
  • Дэри-дэхси
  • Бэттэх буолуҥ!
  • Улаан убаһам уйгутунан,
  • Кытыт сылгым кымыһынан
  • Айах тутан
  • Ааттаһар күнүм буолла,
  • Чороон айаҕы
  • Тосхойор күнүм буолла.
  • Биир тылбын биһирээҥ,
  • Икки тылбын иһиллээҥ,
  • Үс тылбын өйдөөҥ.
  • Бука барыгытыгар
  • Үҥэ-сүктэ
  • Сүгүрүйэр күнүм буолла.
  • Арҕааттан кэлэр
  • Алдьархайдаах санаалаах
  • Абааһы улууһугар
  • Алтан сүрдьүгэскитин
  • Араарар буолаайаҕыт,
  • Үөһэттэн түһэр
  • Үлүгэрдээх улууһугар
  • Үс үрүҥ көмүс сүрдьүгэскитин
  • Төлөрүтэр буолаайаҕыт.
  • Ымсыыран-ымсыыран,
  • Баҕаран-баҕаран
  • Көрдөһө турабын.
  • Бука барыгыт —
  • Ойуулаах отум иччитэ,
  • Дьарҕаалаах маһым иччитэ,
  • Атаххытыгар аҕыс
  • Бокулуону уураммын
  • Ааттаһа турабын.
  • Тобуккутугар тоҕус
  • Бокулуону уураммын
  • Үҥэ-сүктэ турабын
  • Ааттаан тураммын.
  • Ааттаһар ахсааннаах,
  • Көрдөһөр күлтүөннээх.
  • Иитэр сүөһүбүн
  • Күрүөлээрэй диэммин,
  • Төрөтөр оҕобун
  • Уйалаарай диэммин
  • Эбэлэрим иччилэриттэн
  • Көрдөһө-ааттаһа турабын.
  • Эриэн ыт
  • Элэгэ гынымаҥ,
  • Күөт ыт
  • Күлүүтэ гынымаҥ,
  • Тэҥнээхпэр сэтэлэтимэҥ,
  • Сүбэ-соргу айахтааҥ,
  • Дьолло-соргута тосхойуҥ,
  • Аал уотунан айахтаныҥ,
  • Күн уотунан күөмэйдэниҥ,
  • Бука барыгыт мунньаҕынан
  • Бары аһаабыт-сиэбит
  • буоллаххытына,
  • Түөрэх быраҕан көрүөм…
  • Алтаннаах сүрэхпин
  • Арҕаспар ууруҥ,
  • Төптөөх сүрэхпин
  • Түөспэр олордуҥ.
  • Уруй-уруй,
  • Бүрү-бүттүүн
  • Дэри-дэхси
  • Аһаан-сиэн тарҕаһыҥ!
И.А. Шадрин тылыттанФ.Ф. Попов суруйбут. 1937 с.[6, 19–25 с.]