Читать книгу Avtomatlashtirishning texnik vositalari. O’quv qo’llanma онлайн

Muhandislik loyihalash jarayonining bosqichlari:

1) maqsadni aniqlash va vazifani belgilash;

2) cheklovlarni belgilash, yechim tanlash, rejani ishlab chiqish;

3) yechim usulini shakllantirish;

4) yechim usulini tahlil qilish;

5) qarorlarni konkretlashtirish.

Yechimlarni shakllantirish, tahlil qilish va konkretlashtirish bosqichlarida loyihalashtirilgan avtomatlashtirish va boshqarish tizimini (ABT) yaratish uchun tegishli texnik vositalarni tanlash kerak bo‘ladi.

Avtomatlashtirish va boshqarishning texnik vositalari (ABT TV) da quyidagi vazifalarni hal qilish uchun qo‘llaniladi:

– jarayon holati to‘g‘risidagi ma’lumotlarni yig‘ish va qayta ishlash;

– aloqa kanallari orqali axborot uzatish;

– axborotni o‘zgartirish, qayta ishlash va saqlash;

– boshqaruv guruhlarini shakllantirish;

– jarayonga ta’sir qilish uchun qurilmadan foydalanish va ta’minlash (jarayonga ta’sir qilish uchun energiya, mexanika, fizik ta’sir vositalaridan foydalanish);

– operatorga ma’lumot berish.

Tuzilgan muammolarni hal qilishni ta’minlaydigan asosiy texnik vositalarning sinflarini sanab o‘tamiz:

– ABT kirishidagi vositalar – sensorlar;

– ABT chiqishidagi vositalar – chiqish konvertorlari, bajarish qurilmalari;

– ichki ABT qurilmalari – boshqaruv bloklari, kuzatuvchilar (ular qo‘shimcha ma’lumotlarni hisoblab chiqadi yoki nazorat harakatlarini shakllantiradi);

– yordamchi qurilmalar – texnik hujjatlar, vizualizatsiya va ogohlantirish uskunalari.

Texnik vositalarni tanlashning spesifikatsiyasi tizimning narxini va texnik xususiyatlarini optimallashtirish muammosi bilan uzviy bog‘liqdir.

Muayyan ABTni tanlash uchun optimallashtirish vazifalari:

– tannarx bo‘yicha;

– sifati bo‘yicha;

– ishonchlilik nuqtayi nazaridan

1. Avtomatlashtirishdan maqsad nima?

2. Avtomatlashtirish vositalari nima uchun kerak?

3. Avtomatlashtirishni loyihalashda qanday cheklovlar mavjud?

4. Avtomatlashgan tizimlarda kirishni qanday vositalar tashkil etadi?

5. Avtomatlashgan tizimlarda chiqishni qanday vositalar tashkil etadi?