Читать книгу Avtomatlashtirishning texnik vositalari. O’quv qo’llanma онлайн
1. Avtomatlashtirilgan tizimlar qanday bo‘limlardan iborat bo‘ladi?
2. Chiziqli boshqarish tizimlari qayerlarda qo‘llaniladi?
3. Lokal boshqarish tizimlari nima?
4. Markazlashgan boshqarish tizimlari nima?
5. Taqsimlangan tizimlarni tushuntiring.
6. Obyekt deganda nima tushuniladi?
2.3. Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlari
TJ ABT ning maqsad va vazifalari:
Tizim faoliyatining aniq maqsadlarini aniqlash jarayonlarni boshqarishning avtomatlashtirilgan tizimini loyihalashning asosiy vazifasi hisoblanadi. Quyidagi maqsadlarni shakllantirish mumkin:
– yoqilg‘i, xomashyo, materiallarni tejash;
– TBO xavfsizligini ta’minlash;
– ishlab chiqarilgan mahsulot sifatini oshirish;
– ishlab chiqarish mehnati narxini pasaytirish;
– uskunaning optimal yuklanishiga erishish;
– TBO ish rejimlarini optimallashtirish.
TJ ABT funksiyalari ma’lum bir boshqaruv maqsadiga erishishga qaratilgan tizim harakatlarining to‘plamidir. Tizim harakatlari majmui deganda tizim qismlari tomonidan bajariladigan operatsiyalar va harakatlar ketma-ketligi tushuniladi.
TJ ABT funksiyalari quyidagi sinflarga bo‘linadi:
– menejer;
– informatsion;
– yordamchi.
Nazorat funksiyasining natijasi nazorat harakatlarini ishlab chiqish va amalga oshirishdir. Nazorat harakatlarini ishlab chiqish – mavjud ma’lumotlarga asoslanib, ulardan eng oqilonasini tanlashdir.
Amalga oshirish ishlab chiqilgan nazorat harakatlarini amalga oshirish bo‘yicha harakatlardan iborat. TJ ABT dagi «ishlab chiqish» va «amalga oshirish» tushunchalarining farqi ularni amalga oshiradigan sub’ektlarning (elektron kompyuter yoki operator) ajralishi bilan bog‘liq.
TJ ABT boshqaruvining asosiy funksiyalari:
– individual texnologik parametrlarni tartibga solish;
– texnologik operatsiyalar yoki agregatlarni bir davrli mantiqiy nazorat qilish;
– uskunalar guruhini dasturiy mantiqiy nazorat qilish;
– barqaror yoki vaqtinchalik texnologik rejimlarni yoki TJ ning alohida bosqichlarini optimal boshqarish;
– umuman obyektni moslashuvchan boshqarish.