Читать книгу Яхьядынъ яшав бактысы. Жизненная судьба Яхьи онлайн

– «Сен билесинъ ме язлыкта сув кайдай да бир бузлы болып агатаганын? – деп сорады меннен ясы уьйкен атай.

– «Йок!» – дедим мен де сейирсинип. Ол хабарын бардыра берип мага: «Сол уьйкен эм бир йырма, отыз шакырым теренлиги болган сувды ялдап оьтетаган эди. Оннан кайтса, кушагын толтырып коьплеген бир талларды орып алып, кайтатаган эди.

Бала шагыннан арсызлыгы белгили эди. Сондай йигерликке мени де уьйрететаган эди. Бир куьн мен авылда йок болганда, Яхьяды авыл яслары аьрекетлеп йолыкканлар. Бириси казык, экиншиси колында шонтык пышак, баскасы шынжыр алып шыкканлар шеркеш ястынъ алдына. Ол бир де оьзининъ темирдей акылы ман, бир абыт та артка этпей, оларды кайтип йолыгаягын ойланып, енъмеге амал тапкан.

Мен авылга келсем, авыл ясларыннан хабар эситемен. Ол биревин теректинъ басына олтырткан, баскасын ярдан атып сувга йыккан, уьшиншисин де оьгиздинъ уьстине олтыртып шаптырган, шынжырды колларына орап, ногай ястынъ колларыннан тартып алган. Ама сол шынжыр ман калай да биревин де яралаган йок, соккан да йок, ерде шоршытып уьйлерине озгарган. Сондай йигит болсанъыз, эртен сув ягага шыгынъыз, мени мен тасыган сувды оьтинъиз. Оьтпейтаган болсанъыз, сизден осал йок, деп оларга оьзининъ ыхтыярын билдирген, – деп куьлемсиреп хабарлады мага Сарытай Курелов.

– «Кыстынъ бир зыкырдаган сувык куьнлерининъ бириси. Ол енъил кийинип сув ягага шыккан. Онда мени де шакырган эди. Авылдагы яслар кыстынъ сувыгында от ягадан бир де шыкпайтаган эдилер. Ама Яхьядынъ оларга кесип айтканы эслериннен кетпейтаган эди. Эртенъги шакта авыл яслары сув ягага шыгып басладылар. Оларды коьргенде, Яхья меним касыма келип, сен ногай ясларга айт. Мендей болып сувдынъ аргы ягына шыкпаган сол осал яс деп, айт деди. Кобаннынъ ярларынынъ туьплери зыкырдап, бузга толган, сувдынъ ортасы тап бир казанда сув кайнагандай бувы шыгады. Оьзи десенъ де кайдай да бир каты кырларда агып келеди. Аяз сыккан сайын сувдагы бузлар зыкырдап тырсылдайдылар. Яхья колына кайралган балтады алып, белиндеги белбавына тагады. Бир аьзирлеген узын калын талды да колына алып, сувга карап йол алады. Сол заманда авыл яслары бир-бирлерине карап: «Мунавы не зат этеди? Сувга бизди де алып кеткиси келеме экен, деп сейирсинедилер. Сен олардынъ кайтип кийинип келгенлерин коьрген болсанъ экен. Бириси коьн шарыклар, мамыктан тигилген фуфайкалар, басларында да бир неше йыллардан калган койдынъ коьниннен тигилген боьрклер кийгенлер. Кене болса да, сол ногай яслардынъ арасында йигерлилери де шыктылар. Яхьядынъ артыннан калмай, сувды да оьттилер.