Читать книгу Яхьядынъ яшав бактысы. Жизненная судьба Яхьи онлайн

Ама ювыклап таксидинъ касына келгенде, тап бир меним атамга усаган аз-маз шал бас шашлары агарган орта ясындагы кисиди коьрдим. Ол мага: «Кел, кел, мен сени карап турган экенмен!» – деди.

Мен де бир сорав да бермей, авылдасымды танып онынъ коьлигине олтырдым да, саламластым. Ол да мага: «Салам, Яхьяевич!» – деп меним эсимди йыйдырды.

«Авылга барасынъ ма?», – деп сорады. Мен де разылыгымды билдирдим. Ама коьп кетпей,

– «Неше маьнет акша тоьлеекпен?» – деп сорадым.

– «Керек тувыл, оькпелетесинъ, командир Яхьяевич! – деди ол мага.

Сонъ, косты: «Мен, сен билмейтаган болсанъ, сенинъ атанъ Яхьядынъ бала шагыннан алып бир тенъ йолдасы боламан. Онынъ онъ колы болып турганман. О-о, кайдай бизде куьнлер болдылар. Бир инсанга да сол куьнлер тувмасынлар! – деп бардырды хабарын мага эсли киси. Айтып озайым, ол меним авылдасым, атамнынъ тенъи.

Ол белгили, совет заманларында да таксист болып ислеген уста коьликши Сарытай Курелов. Ол оьзининъ сыпаты ман да, бойы ман да, каркырасы ман да тап меним атам Яхьяга усап кетеди.

Оларды бир ата ман ана тапкан десенъ де, янъылыс болмаяк эди. Мен де сол коьликтинъ ишинде бир сабыр яс болып олтырып келдим. Сав болсын атамнынъ тенълерине мени йолда калдырмаганына. Меним сабырлыгыма да карамай, Сарытай-атай хабарын йол бойынша мага хабарлап келди. Мен де сейирге калып, тынълап келдим. – «Сен билмейтаган боларсынъ, – деди ол мага. Эсимде, сол элимиздинъ авыр йыллары. Бир мынъ тогыз юз отыз тогызыншы яде кыркыншы йыллар болар.

– Авылга басында баласыз Яхьядынъ атасы ман оьгей анасы (ол бир орыс кыскаяклы эди) келдилер. Оларды авылда бир инсан да билмейтаган эди. Авылдынъ шетинде сув ягада яшайтаган Кеусардынъ бир аданасы деп айткан эдилер. Коьп кетпей, авылга сол бала Яхьяды, авыл яшавшыларынынъ айтувларына коьре, бир алыс шеркеш авылларынынъ бирисиннен аькелдилер. Биринши кере мен оны коьргенде, бир сабыр, тынышлы, оьзимдей карувсыз, деп те ойландым. Сен билетаган болсанъ, сол заманда кишкенекей бели катпаган балады бизим авылдагы яслар суьймедилер. Ким биледи не уьшин экенин? Авылда биз, авыл яслары, ойнамага шыксак, ол да шыгатаган эди. Оьзинше авыл яслары ман танысып, олар ман айкаскысы келетаган эди. Ама ногай яслар оны тез оьз тоьгерегине алмадылар. Эсимде, сондай бир куьнлердинъ бирисинде Яхья бир таза, янъы кайдай да бир аьлемет шеркеш каптал, козыдынъ терисиннен тигилген кара боьрк кийип орамга шыккан эди. Ясларга кол созып салам бергенде, оны коьплеген ногай яслар корлаяк болып та коьп шалысканлар. Биревлери шавып келип, аяклары ман ыргак салып йыгып, колларын яйып, эки бармакларын коьрсетип, эркек болсанъ, сайла: мунавы – кораз, мунавы – тавык – деп, куьресип те, корлап та караяк болганлар. Ама Яхья, кишкей заманларда да бир аьлемет бала эди: коркув деген касиетинде йок эди. Ол бир куьн де ногайларга оьзининъ коркканын коьрсетпеди. Катырып ол ногай ястынъ узын бармагын уьзип алгандай болып, коразга коьрсетип сермеди.