Читать книгу Уйгурская энциклопедия, том 2. Сказки о животных. онлайн

Асланханниң көзлири көп-көк, бурни қизил, түклири сағуч, бурути ақ, пешанисида ақ қашқиси бар. Униң қуйруғи ухлиғандиму мидирлап туратти. Бирақ у туғулғинидин бу ян техи тала-түзни көрмиди. Чүнки аниси мөшүкхан асланханни сиртқа чиқарматти. У асланханни «патрақ чоң болсун», дәп йенидин бир қәдәмму нери кәткүзмәтти, униң сағуч түклирини сийпатти, тил билән ялатти. Һойла-арамларни тазилаш, овға чиқишқа охшаш ишларни болса, пүтүнләй ташлавәткән еди.

Бир күни мөшүкхан асланханни әркилитип олтарғанда асланханниң дадиси үч чашқанни қуйруғидин тутқиничә, өйгә әкирип йәргә ташлиди. Чашқанларниң иккиси чоң еди, улар қорқуп кәткәнликтин йерим җан болуп қалған еди. Чашқанларниң бири кичик еди. У нә қорқушни, нә қечишни билмәй, бир җайдила пеқирап жүрәтти.

– Аниси, – деди асланханниң дадиси мулайимлиқ билән, – бу икки чоң чашқанни өзимизгә озуқ қилайли, маву кичигини асланхан қоғлап тутуп ойнап, анчә-мунчә чашқан тутуш маһаритини йетиштурсун. Қандақ дәйсиз?

Асланхан бу сөзни аңлап, хошал болуп миявлиди вә кичик чашқанға қарап меңиведи, мөшүкхан уни тартип йениға апиривалди вә асланханниң дадисиға:

– Кичиккинә балини ов қилдурмақчи болуватамсиз? Әгәр сизгә ов қилиш еғир келиватқан болса, балиға сиз қараң, мән ов қилай, – дәп товлиди.

– Аниси, мениң көңлүмни чүшиниң, – деди асланханнниң дадиси еғир-бесиқлиқ билән, – мән балини маһарәт йетиштүрсун дәватимән, мундақ әтидин кәчкичә өйдин чиқмай, чайнап бәргәнни йәп жүривәрсә, кейин қолидин иш кәлмәйдиған болуп қалмамду ?

– Бу гәпчә ата-аниңиз сизни кичик чеғиңиздин тартипла овға салған охшайдудә. Көрүватимән, сизниң балиңиз үчүн қанчилик иш қилип бериватқиниңизни.

Мөшүкхан асланханниң дадисиға алийип қойдидә, андин асланханни силап туруп:

– Җеним балам, дадаң рәһимсизлик қиливатиду, мән сени һәргизму харлимаймән. Сени өзәм беқип чоң қилимән, – деди вә көзлиригә яш алди.

Асланханниң дадиси немә дейишни билмәй, тирниғи астидин икки чашқанни қаттиқ миҗиди. Чашқанлар бирла чеқирап җан үзди, кичиккинә чашқан болса, йәнә бирхилда әтрапни чөгиләп жүрәтти.