Читать книгу Константин Чирков. Избранный духами стихий онлайн

В творческом наследии К.И. Чиркова сохранились два текста алгыса, относящиеся к культу огня. Это заклинание огня (Уот алгыһа) – мощный по силе алгыс, который, по мнению великого ойууна, может произноситься только в исключительных случаях, в самые трудные периоды жизни, когда решается судьба целого поколения или народа. Второй алгыс обращен к Духу Огня (Уот иччитин алгыһа). Им можно пользоваться чаще.

• Сиэрэ таастан ситимнээх,
• Чох таастан тутулуктаах,
• Айылҕаттан аҥаардаах,
• Абааһыттан арыалдьыттаах
• Кытыылыыр атыыр сылгым
• Моонньоох баһын саҕа
• Кыһыл кытыан кыымнаах,
• Үөһээҥҥи сириэһинин
• Үс хат хаттыгастаах
• Үөлэт маҥан халлааммар
• Өрө тыган тахсыбыт,
• Алларааҥҥы сириэһинин
• Алларааҥҥы аҕыс бииһин ууһугар
• Таҥнары тараадыйан түспүт,
• Эбиэккэр эмэх мас эмсэхтээх,
• Үтэҕэр үөл мас үтэлээх,
• Аһылыккар аһаах мас аһылыктаах,
• Хонуккар куруҥ мас хонуктаах,
• Моҕол хаан холумтан иччитэ,
• Үс саха үөскээбититтэн ылата
• Үрүҥ айыыта буолбут,
• Кыһыл Төлөн, Кыыра Бырдьай
• Эһэм оҕонньор!
• Сыралҕаннаах сылааскар сымыстанан,
• Итии куйаас эркиҥҥэр иэнигитэ иитэҥҥин,
• Балчырбын барҕардан,
• Торҕон бэйэбин торолутан,
• Доҕорго суламматах суланыылаах
• Суобаспын солбонутар буолаайаҕын,
• Эйэлээхпэр эппэт
• Экчи кирдик тылбын эйиэхэ этэбин.
• Тоҕус киһи үйэтин тоххору
• Торҕоммун торолуппута тугуй диэн,
• Суланан эрэбин,
• Барҕан бэйэлээхтэрбэр
• Бараммат баһаам баайда кулу диэн
• Баар-суох тылбынан маргыйан эрэбин.
• Абааһыттан аҥаардааҕыҥ,
• Айыыттан саҕыаллааҕыҥ быһыытынан
• Аҕаҕа анаабатах аартаһыылаах тылбын
• Айахтатар күнүм буолла.
• Эйиэхэ эдэр бэйэлээхтэрим
• Эмэхсийэ кырдьыахтарыгар дылы
• Итии куйаас эккиҥҥэр иэнигитиэ диэн,
• Этэр тылым эгэлгэтин этэн эрэбин.
• Туҥуй бэйэлээхтэрбин
• Суомах киһи буолуохтарыгар дылы
• Суоһуралаах суоскар торолут диэммин
• Суланыылаах суобаспын тобулан эрэбин.
• Хаан чаҕааттарбын
• Хара тыыннарын харыһый диэн
• Хахсааттаабыт хахсааппын хаалларар буолаайаҕын,
• Сиикэй куорсуннаах, сиидэрэс бэйэлээх
• Симэһин хааннаах ньирэйдэрим тустарыгар
• Силиктээбит силикпин сиргэ хаалларан,
• Сиидэрэстиир буолаайаҕын.
• Ороһу бэйэлээхтэрин
• Уокайдаан турар буолуохтарыгар дылы
• Уурайбат уһун уйгуну,
• Быстыбат быдан быйаҥы,
• Кэбэлльийбэт кэтит кэскили биэрэ тур.
• Оноҕойдоох уһун тылбын оломноомо,
• Кэлбэрийбэт кэтит кэскил тылбын кэһибэ.
• Сайа көрөн олороммун
• Табылыктаах чахчы дьыллыгы
• Дьалкыйыаҕа диэммин тамалыйдым.
• Оноҕой айыыттан оҥоһуулаах
• Уһун уйгур тылбын
• Оломнуо суоҕа диэн онолуйдум.
• Сэттэ киһи үйэтин тоххору
• Сириэдийдэр дьиэгэнийбэт,
• Үтүөлээтэр өҕүллүбэт,
• Кэбиэлээтэр кэбэлдьийбэт,
• Баттаатар маталдьыйбат буолуо диэн,
• Дьылҕа Хаантан тыыннааххыттан,
• Айыы хаантан сагыаллааххыттан,
• Абааһыттан аҥаардааххыттан
• Үс киһи үйэтин тухары
• Үтүөҕүттэн үлтүрүтүмэ диэн
• Үөгүлээн сүгүрүйэн эрэбин.
• Итэҕэһиҥ да туолбут курдук санааҥҥын,
• Быһаҕаһыҥ да сиппит тэгил курдук санааҥҥын,
• Кэлэҕэй кэмэлдьилээх,
• Татыайы таҥнаах,
• Былдьыры быһыылаах,
• Солоҕой суобастаах курдук
• Саныыр буолаайаҕын,
• Кыыһар төлөн,
• Кыыра бырдьай
• Эһэм оҕонньор,
• Чуо Хаараҕан.