Читать книгу Avtomatlashtirishning texnik vositalari. O’quv qo’llanma онлайн
Nurlantiruvchi tomonidan yuborilgan, reflektordan aks ettirilgan yorug‘lik signali sensor qabul qiluvchiga kiradi. Agar yorug‘lik signali to‘xtasa, qabul qiluvchi darhol chiqish holatini o‘zgartirib javob beradi;
3) obyektdan aks ettirish – bu usul bilan sensorning qabul qiluvchisi va uzatuvchisi bir xil korpusda joylashgan. Sensorning ish holatida uning ish maydoniga tushgan barcha obyektlar o‘ziga xos reflektorga aylanadi. Obyektdan aks ettirilgan yorug‘lik nuri tegishi bilanoq sensor qabul qiluvchiga, u darhol chiqish holatini o‘zgartiradi;
4) obyektdan qat’iy aks ettirish – sensorning ishlash prinsipi «obyektdan ko‘zgu» bilan bir xil, lekin obyektni sozlashdan og‘ishlarga nisbatan sezgirroq. Masalan, kefir shishasida singan to‘lqin, vakuumning to‘liq to‘ldirilmaganligini aniqlash mumkin. Bu sensorlar oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash va boshqalarda keng foydalanadi.
Maqsadiga ko‘ra, fotosensorlar ikkita asosiy guruhga bo‘linadi:
Umumiy maqsadli sensorlar va maxsus sensorlar. Maxsus turlarga torroq vazifalarni hal qilish uchun mo‘ljallangan sensorlar kiradi (masalan, obyektdagi rang belgisini aniqlash, kontrastli chegarani aniqlash, shaffof paketdagi yorliqning mavjudligi va boshqalar).
Sensorning vazifasi masofadagi obyektni aniqlashdir. Bu masofa tanlangan turga qarab 0,3 mm. dan 50 m.gacha o‘zgarib turadi. Sensorlar aniqlash usuli ham muhim.
Nazorat savollari
1. Sensorlar ishlash pinsiplariga ko‘ra qanday guruhlarga bo‘linadi?
2. Generator sensorlar qanday datchiklar?
3. Parametrik sensorlarni ishlash prinsipini tushuntiring.
4. Fotoelektrik datchiklar qanday ishlaydi?
5. Induksion datchiklar qaysi guruhga kiradi?
6.4. Haroratni o‘lchash
Harorat – bu tizimning termodinamik muvozanat holatini tavsiflovchi va muhandislik tizimlarining asosiy parametrlaridan biri bo‘lgan fizik kattalik. Haroratni o‘lchash uchun har xil harorat o‘lchovlari taklif etiladi.
Termodinamik harorat shkalasida asosiy harorat diapazonining pastki chegarasi absolyut nol (0 K) nuqtasi bo‘lib, «suvning uchli nuqtasi» yuqori chegara sifatida qabul qilinadi. Ushbu nuqtaga 273,16 K raqamli qiymati berilgan edi. Suvning uchli nuqtasi bu suvning uch fazasi: qattiq (muz), suyuq va gazsimon (bug») o‘rtasidagi muvozanat harorati. Termodinamik harorat birligi Kelvin bo‘lib, u suvning absolyut noldan uch baravarigacha bo‘lgan oralig‘ining 1/273,16 qismidir.